Z komputerem za pan brat

Nauczcie dzieci tak korzystać z komputera, by nauka i zabawa nie łączyły się z zagrożeniem. Bezpieczeństwo waszych dzieci zależy także od was.

Rodzice powinni mieć pełną kontrolę nad tym, w jaki sposób dziecko korzysta z komputera. Nie zostawiajcie waszych pociech samych w wirtualnym świecie za zamkniętymi drzwiami dziecinnego pokoju.

Czas limitowany

Przede wszystkim kontrolujcie, ile czasu dziecko spędza przy komputerze. Wyznaczcie dzienny limit i bądźcie konsekwentni w jego przestrzeganiu. Wtedy nie zdarzy się, że niepostrzeżenie wymknie się wam spod kontroli. Będziecie wiedzieli, w jaki sposób dziecko zagospodarowuje kolejne popołudnia po powrocie za szkoły, a jego głównym zajęciem nie będzie przesiadywanie nad klawiaturą. Nie o to chodzi, by zakazać dziecku korzystania z komputera (gdyż zakazany owoc staje się jeszcze bardziej kuszący), ale by komputer nie przesłaniał ani nauki, ani innych dostępnych form rozrywki.

Więcej z dzieckiem

Jeśli dziecko zarzuca czytanie książek, gry planszowe, zabawy na powietrzu, a granie na komputerze staje się dla niego jedyną rozrywką, może się okazać, że się od niego uzależniło. Porozmawiajcie z nim o tym problemie i razem ustalcie, jak to zmienić. Dajcie dziecku szansę, aby zaproponowało rozwiązania. Oprócz tego poświęćcie mu więcej czasu niż do tej pory: zagrajcie z nim w jego ulubione gry, wyjdźcie razem na rower lub do kina, na wspólnym spacerze podyskutujcie o przeczytanych ostatnio książkach, namówcie dziecko na spotkanie z przyjaciółmi na podwórku. Ważne jest także, jak wy sami korzystacie z komputera. Jeśli dziecko widzi, że rodzice pracują na komputerze, wtedy rozumie, że jest to narzędzie pracy i służy nie tylko rozrywce.

Wybór gier

Jeśli nie wiecie, jaką grę dziecku kupić, najlepiej niech to będzie gra edukacyjna. Zwracajcie baczną uwagę na oznaczenia na opakowaniach. Na każdym pudełku szukajcie ikon dotyczących: wieku, stopnia trudności gry, jej treści oraz dubbingu i napisów. Przez gry, w których użytkownicy muszą stosować przemoc, dzieci od najmłodszych lat uczą się postawy wojowniczej, zwłaszcza w celu wymuszania swoich zachcianek. Wykorzystują wyuczone w grach cwaniactwo i bezkompromisowość, które zastępują wrodzoną dziecięcą łagodność.

Specyfiką gier komputerowych jest interaktywność – gracz nie tylko patrzy na przemoc, ale też, jako postać w grze, w pewien sposób odczuwa ją i sam stosuje. Gra komputerowa oparta na przemocy wychowuje dzieci w przekonaniu, że walka i śmierć są normą nie tylko w wirtualnym świecie, a wygrać można zabijając przeciwnika. Rozwój techniki komputerowej powoduje, że przemoc jest pokazywana coraz bardziej realistycznie. W wielu grach komputerowych dzieci mogą natrafić także na sceny erotyczne.

W walce z piratami

Bardzo rozpowszechnione jest używanie nielicencjonowanego, czyli nielegalnego oprogramowania. Oznacza to łamanie praw autorskich, zwane powszechnie piractwem. Posiadanie komputera i dostęp do Internetu ułatwiają ten proceder. Piractwa nie można tłumaczyć faktem, że oprogramowanie, muzyka czy filmy są drogie. Pamiętajcie, żeby wyjaśnić dziecku, że jest to kradzież. Nazwijcie rzecz po imieniu. Często młodzi ludzie bez skrupułów kopiują pirackie wersje oprogramowania do gier. Zwracajcie uwagę, z jakich programów korzystają wasze dzieci – czy z legalnych, czy też ze „ściągniętych” z Internetu.

Komputerowe niebezpieczeństwa

Niektóre dzieci, podobnie jak dorośli, są wrażliwe na działanie migoczącego światła lub pewnych jego kombinacji. Przypadłość ta może spowodować atak epilepsji lub utratę przytomności w czasie oglądania telewizji albo gry na komputerze. Przyglądajcie się swojemu dziecku, gdy siedzi przed komputerem. Obserwujcie jego reakcje na kolorowe obrazy, pojawiające się na monitorze, i nie lekceważcie nawet drobnych dolegliwości. Nie zostawiajcie go samego przed komputerem. Jeśli wasze dziecko skarży się na zaburzenia wzroku, skurcze powiek i mięśni oczu, potraktujcie to jako sygnały ostrzegawcze i udajcie się do lekarza. On fachowo oceni wrażliwość dziecka na migoczące światło. Atak epilepsji objawia się dusznością, utratą przytomności, zaburzeniami błędnika, drgawkami oraz konwulsjami. Ostrzeżenie przed epilepsją znajduje się w instrukcji każdej gry komputerowej. Przeczytajcie jego treść, aby uniknąć tego zagrożenia.

Jak zminimalizować negatywne działanie migoczącego światła na wrażliwe dziecko

• nie pozwalajcie, by dziecko siadało do komputera bardzo zmęczone,
• upewnijcie się, że siedzi przy komputerze w dobrze oświetlonym pomieszczeniu,
• ograniczcie dzienne korzystanie z komputera do 45-60 minut.

Sygnały, które wskazują, że wasze dziecko zaczęło się uzależniać od komputera

• włączanie komputera przed wyjściem do szkoły,
• zaglądanie do komputera zaraz po powrocie ze szkoły,
• zaniedbywanie obowiązków szkolnych i domowych,
• złe oceny w szkole,
• spanie w ciągu dnia, siedzenie do późna w nocy,
• brak koncentracji,
• nerwowość,
• agresywność,
• tracenie przyjaciół,
• zaniedbywanie higieny osobistej.

Maria Zeczka „Magazyn Familia” nr 6/2009